Παιχνίδι

Το παιχνίδι προηγείται της ανάπτυξης, καθώς το παιδί, μέσα από το παιχνίδι αποκτά δεξιότητες, κίνητρα και στάσεις, απαραίτητα για την κοινωνική του προσαρμογή και συμμετοχή, στοιχεία.

Hδη από τη βρεφική ηλικία, η διερεύνηση του άμεσου περιβάλλοντος ξεκινάει από το παιχνίδι. H αφή μαλακών παιχνιδιών και οι ελκυστικοί ήχοι από τα παιχνίδια είναι τα πρώτα ερεθίσματα που προκαλούν το ενδιαφέρον, ενώ έννοιες όπως τα χρώματα και τα σχήματα, βοηθούν στον προσανατολισμό του βρέφους και στην ανάπτυξη των αισθήσεών του. Aξίζει να σημειωθεί η σημαντικότητα που έχουν για τα παιδιά, οι κούκλες και τα ομοιώματα μικρών ζώων, στη διαμόρφωση της ηθικής και συναισθηματικής πλευράς της προσωπικότητάς τους.

H σχέση με τις κούκλες και τα ζωάκια είναι η πρώτη σχέση του παιδιού με φανταστικούς φίλους. Τα μικρά παιδιά συνηθίζουν να παίζουν με μικρογραφίες αληθινών αντικειμένων, ζώων, σπιτιών, οχημάτων, αναπτύσσοντας τις δεξιότητές τους, ενώ σε μετέπειτα ηλικίες προτιμούν τα επιτραπέζια και τα ομαδικά παιχνίδια. Σε όλες τις ηλικίες, το παιχνίδι, αποτελεί μια γέφυρα ανάμεσα στην εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα του παιδιού. Μέσα από τη φυσική έκφραση ενός παιδιού που παίζει, μας  γίνεται γνωστός ο εσωτερικός του κόσμος,ενώ αναπαριστώνται οι πραγματικές σχέσεις που υφίστανται στο περιβάλλον στο οποίο διαβιώνει. Μέσα από τη δραστηριότητα του στο παιχνίδι, ένα παιδί μπορεί να προβάλλει μελλοντικούς ρόλους και αξίες όπως το ίδιο τις κατανοεί και αντιλαμβάνεται, μέσα από τις δραστηριότητες και τις σχέσεις των ενηλίκων.

Συνεπώς, το παιχνίδι αποτελεί ένα ισχυρό μέσο διάγνωσης, μέσα από το οποίο το παιδί μπορεί να εκφράσει τα δικά του συναισθήματα, τις σκέψεις και τις επιθυμίες του. Ως αντικείμενο, το παιχνίδι, αποκαλείται «μεταβατικό», καθώς συνοδεύει ένα παιδί από την ηλικία που ακόμα αισθάνεται πλήρως εξαρτημένο από τους γονείς του και έως την ηλικία που θα συνειδητοποιήσει ότι αποτελεί ένα ξεχωριστό άτομο και θα αποκτήσει αίσθηση εαυτού. Ως μεταβατικά αντικείμενα, τα παιχνίδια αποτελούν σταθερή πηγή ασφάλειας, κάθε φορά που ένα γεγονός ή μία κατάσταση δεν τους είναι πλήρως κατανοητή(πχ άγχος αποχωρισμού, απώλεια, σημαντική αλλαγή) για τα παιδιά.

Η θεραπευτική ικανότητα του παραστατικού παιχνιδιού, στηρίζεται στη μιμητική ικανότητα της μικρής ηλικίας, καθώς παρέχει στο παιδί τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει αγχώδεις εμπειρίες, με έναν συμβολικό τρόπο και το βοηθά να εκφράσει έμμεσα ή συμβολικά τις ανησυχίες, τους φόβους, τις επιθυμίες του. Με τον τρόπο αυτό, το παιχνίδι χρησιμοποιείται ως μέσον ενεργητικής προσαρμογής σε μία υπάρχουσα κατάσταση, ενώ συγχρόνως γίνεται μία εξαιρετική διαγνωστική / αναλυτική μέθοδος, προκειμένου να πλησιάσουμε την τρυφερή ψυχή των μικρών παιδιών, για τα οποία η γλώσσα είναι ακόμα ατελές μέσο επικοινωνίας.

Στη «μη κατευθυντική παιχνιδοθεραπεία» υπάρχει η δυνατότητα να λειτουργήσει ως διορθωτική συναισθηματική εμπειρία για το παιδί, όπου ο ειδικός δρα με ενσυναίσθηση, επιδεικνύοντας άνευ όρων αποδοχή, επιτρέποντας στο παιδί να αναπτύξει αυτοπεποίθηση, αποκτώντας ορθή αντίληψη εαυτού και έκφρασης του.